ویژگیهای شخصیت نوجوانان و جوانان
شخصیت هر فرد کل خصایص بدنی، فکری، عاطفی، اجتماعی و اخلاقی،اعم از موروثی یا اکتسابی است که او را به طور آشکار از دیگران متمایز میکند.6
بنابراین برای بررسی شخصیت یک فرد باید هم جنبههای فردی او یعنی ویژگیهای جسمانی، فکری، عاطفی و اخلاقی وی را شناخت ـ اعم از موروثی و اکتسابی ـ و هم از نظر برخوردهای اجتماعی و ویژگیهای پایدار رفتارش با دیگران، او را مورد ارزیابی قرار داد.
بررسی شخصیت جوان بدین معناست که نوع انسان در دوران نوجوانی و جوانی از نظر ابعاد وجودی دارای ویژگیها و خصوصیاتی است که حیات او را از سایر مراحل عمرش ممتاز میکند.هدف از شناخت شخصیت جوان؛شناخت این ویژگیها و اقتضائات میباشد تا بتوانیمبه کمک این شناخت و با بهرهگیری از تعالیم قرآن و ائمه معصومین، جوانان را در مهمترین مرحله حیاتشان کمک و راهنمایی کنیم.
شناخت ویژگی های جسمانی
در سالهای اولیه بلوغ به سبب افزایش ترشح هورمونهای غدد آندوکرین، تغییرات عمیقی در ارگانیزم بدن به وجود میآید و تعادل نسبی نوجوان به هم میخورد، شکل و حجم بدن تغییر میکند و از حالت کودکی خارج شده و به غالب و اندازه بزرگسالان نزدیک می شود.رشد در این دوره چنان پرشتاب و سریع انجام میگیرد که آن را به «جهش» تعبیر کردهاند.
رشد جهشی مربوط به سالهای بلوغ و نوجوانی است و حدوداً چهار سال طول میکشد و سپس حالت تدریجی به خود میگیرد و در دوران جوانی آهنگی تدریجی به خود گرفته و به نهایت و اوج خود میرسد.به سبب این تغییر و تحولات، نوجوانان توجهی افراطی نسبت به وضع ظاهری خود نشان میدهند و نسبت به چهره، ترکیب بدن، تناسب اندام و آرایش ظاهری خود بسیار دقیق می شوند.بسیاری از والدین نسبت به تغییر رفتارهای نوجوانان خود در آرایش وضع ظاهری ابراز نگرانی کرده و بنای مخالفت را با آنان میگذارند، در حالی که این تغییرات از خواهشهای غریزی و فطری دوران نوجوانی است و باید با رفتاری سنجیده و ایجاد روابطی صمیمانه آنان را کمک کرد تا این مراحل را سپری کنند.تمایل به زیبایی و جمال از خواهشهای فطری بشر است که در نوجوانان و جوانان تظاهربیشتری دارد و این نکته از دیدگاه امیرالمؤمنین(ع) نیز مطرح گردیده و ایشان در توجه به این حس و پرورش آن عنایت خاصی کردهاند.از امام باقر(ع) روایت شده که:
حضرت امیر(ع) به همراه غلام جوان خود قنبر به بازار بزازها مراجعه نموده و دو لباس تهیه مینمایند یکی به قیمت سه درهم و یکی به قیمت دو درهم و لباس گرانتر را به غلام میدهند.وقتی غلامشان از ایشان میخواهند که لباس گرانقدر را خود حضرت تن کنند، ایشان می فرماید:«انت شاب ولک شره الشباب»7